به نظر شما کار کردن در کدام موقعیت مدیریتی سختتر است؟ با این که شرکتها طیف گستردهای از موقعیتهای مدیریتی دارند، پاسخ همیشه یکسان است: مدیر منابع انسانی. این پاسخ ممکن است باعث تعجب شما شده باشد. مطمئناً قبلاً فکر میکردید با این تعداد از متخصصان منابع انسانی که در کشورها وجود دارد، کار کردن در این مسئولیت خیلی هم نباید سخت باشد. اما در عمل اینطور نیست. با اینکه اکثر شرکتها یک بخش منابع انسانی دارند و سالهاست شغل مدیر منابع انسانی وجود دارد، شرایط احراز مدیر منابع انسانی معمولاً سخت و پیچیده است.
آیا کار کردن به عنوان مدیر منابع انسانی آسان است؟
مدیر منابع انسانی مسئول جذب پرسنل است. همۀ ما میدانیم که مصاحبههای شغلی چطور انجام میشوند و برای موفقیت در این مصاحبهها چطور باید عمل کنیم.
همین نگرش باعث میشود یافتن کاندیدهای شغلی در این زمینه خیلی هم کار دشواری نباشد. خیلی از افراد هستند که فکر میکنند شرایط احراز شغل مدیریت منابع انسانی را میدانند و برای این کار آمادهاند.
علاوه بر این، فکر میکنند وظایف مدیر منابع انسانی و دانش و مهارتهای او سطح نسبتاً پایینی دارند و به راحتی میتوان در این پست استخدام شد.
حقیقت این است که وظایف مدیر منابع انسانی به اندازۀ وظایف یک مدیر فروش در زمینۀ داروسازی، یا یک متخصص فناوری اطلاعات با دانش تخصصی از نرمافزارها میتواند دشوار باشد. با پیشرفت مدیریت منابع انسانی الکترونیک این وظایف دشوارتر هم شدهاند.
علاوه بر دشوار بودن وظایف، شرایط احراز مدیر منابع انسانی هم معمولاً دشوار است و به این راحتیها نمیتوان در این شغل استخدام شد. خیلی وقتها پیدا کردن و استخدام یک مدیر منابع انسانی برجسته، چالشهای منحصر به فرد خود را به همراه دارد.
ما در این مقاله قرار است شرایط احراز پست مدیریت منابع انسانی را بررسی کنیم. در این راستا به پنج معیار مهم برای استخدام مدیر منابع انسانی می پردازیم.
توجه داشته باشید که این ویژگیها و مهارتها باید با توجه به شرکتها و بخشهای منابع انسانی سفارشیسازی شوند. یعنی هر بخش و هر زمینه میتواند معیارهای خودش را داشته باشد.
با فرض اینکه کاندیدهای شغلی از نظر تخصص و دانش حرفهای برای تصاحب این موقعیت در وضعیت مطلوبی باشند، پنج معیار زیر به مدیر منابع انسانی استثنایی کمک میکند تا سرآمد مجموعۀ خود باشد.
شرط 1) همکاری و همفکری در تجارت و فروش
متأسفانه مدیران ارشد شرکتها معمولاً مدیر منابع انسانی را دست کم میگیرند و وظایفش را صرفاً اداری میدانند. حتی زمانی که مدیر منابع انسانی مایل به همکاری با سایر اعضای تیم مدیریت در توسعۀ استراتژیک شرکت است، معمولاً هیچ فرصتی برای نشان دادن تواناییهایش به او داده نمیشود.
خیلی از مدیران هنوز طرز تفکر قدیمی دارند و فکر میکنند تیمسازی فقط هدر دادن پول است.
اگر یک مدیر اینطور فکر کند که پولِ سرمایهگذاری شده برای بهبود مهارتها و انسجام تیم مدیرانش به هدر میرود، به سختی میتواند اعتماد تیمش را به دست آورد و کاری کند همۀ بخشها در کنار هم به سمت اهداف حرکت کنند.
در عین حال، خیلی از مدیران منابع انسانی هم هستند که پر از حس بی میلی و بیتفاوتی نسبت به مسائل تجاری هستند. در حالی که یکی از شرایط احراز مدیر منابع انسانی آشنایی با تجارت و فروش است. این بخشها هیچوقت جدا از هم نبوده و نخواهند بود.
عدم آگاهی مدیران منابع انسانی از بخش فروش شرکت، ساختار سازمانی کلی و اهداف استراتژیک بخشهای دیگر، یک ضعف محسوب میشود. اگر مدیر منابع انسانی با شیوۀ درآمدزایی شرکت آشنایی نداشته باشد و از دانش عمیق آنالیز مالی شرکت برخوردار نباشد، در استخدام افراد شایسته به مشکل برمیخورد.
بنابراین یکی از شرایط احراز مدیر منابع انسانی این است که یک درک کلی از واحدهایی که بیشترین درآمد را برای شرکت به ارمغان می آورند داشته باشد.
مثلاً اگر یک مؤسسه مالی بیشترین سود خود را از مشتریان خردهفروشی به دست میآورد، مدیر منابع انسانی برای شناسایی متخصصان مورد نیاز در بحث خرده فروشی باید برنامهای مشخص داشته باشد.
شرط 2) همدلی و مهارتهای اجتماعی
یکی از وظایف و اهداف مدیریت منابع انسانی خوب کار کردن با مردم است. مدیر منابع انسانی باید علاقه زیادی به ارتباطات داشته باشد. اگرچه این نوع تعهد ممکن است کمی طاقت فرسا باشد و برای افراد درونگرا از نظر احساسی سنگین باشد، اما نمیتوان از اهمیت بالایش چشمپوشی کرد.
اگر به عنوان یک مدیر منابع انسانی زمانی را با کارمندان خود سپری نکنید و با آنها گفتگوی سازنده نداشته باشید، از نیازهایشان با خبر نخواهید بود. در این صورت تیم شما به خوبی عمل نمیکند و این یعنی ضعف مدیریتی شما.
به عنوان یک مدیر باید یک سوال ساده از خود بپرسید: آخرین باری که قرار ملاقات شخصی با یکی از کارمندان منابع انسانی در این شرکت داشتم چه زمانی بوده است؟ آیا این گفتگو فقط فرمالیته بوده یا واقعاً برای طرفین مفید واقع شده؟
در واقع یکی از شرایط احراز مدیر منابع انسانی توانایی برقراری ارتباط با کارمندان و مدیران دیگر است. این مدیر باید به طور دائم با گروهها و سطوح مختلف کارکنان در شرکت ارتباط برقرار کند.
نهتنها برای مدیر، برای هر کسی که به دنبال شغلی در حوزه منابع انسانی است، اشتیاق به برقراری ارتباط و کار با مردم مهم است. متخصصان جوان باید در این زمینه اشتیاقشان را به نمایش بگذارند.
یکی از وظایف مدیر منابع انسانی این است که باید با انواع افراد ارتباط برقرار کند و قبل از مدیر بودن، با گروهها و سطوح مختلف کارکنان در شرکت دوست و رفیق باشد. از کارمندان عادی گرفته تا مدیران شیفتها و روسای بخشها و مدیرعامل و…
این روزها دیگر افراد درونگرا نمیتوانند جایی در منابع انسانی داشته باشند. اگرچه ممکن است این عقاید کمی تند یا حتی افراطی به نظر برسند، اما تجربه ثابت کرده است افرادی که برقراری ارتباط با دیگران برایشان دشوار است، اغلب در زمینهها و کارکردهایی به غیر از منابع انسانی تبحر دارند.
شرط3) ابتکار عمل
به طور معمول، عملکرد منابع انسانی به عنوان پشتیبان کسب و کار تلقی میشود و مستقیماً مسئول درآمد و توسعۀ شرکت در بازار نیست. با این حال، یک مدیر منابع انسانی عالی همیشه در همۀ عرصهها فعال است.
او برای پیشبینی رویدادها به جای عکسالعمل نشان دادن نسبت به آنها مشتاقانه ابتکار عمل را به دست میگیرد و بر مدل های مدیریت عملکرد منابع انسانی مسلط است.
یکی از شرایط احراز مدیر منابع انسانی این است که به کارکنان خود کمک کند ایدههایشان را در مسیر درست هدایت کنند. خودش هم در کنار کارمندان به طور مداوم ابتکارات و فعالیت های جدیدی خلق کند.
مدیران ارشد شرکتها همیشه تحت تأثیر افراد فعال و مبتکری قرار میگیرند که به جای اینکه منتظر دستورات مافوق خود باشند، خودشان راه حلی برای مشکلات دارند.
همۀ متخصصین حوزۀ مشاوره مدیریت معتقند به عنوان یک مدیر منابع انسانی باید شجاع و مصمم باشید، از بیان ایدههایتان نترسید و بعد از گرفتن اولین پاسخ منفی تسلیم نشوید.
شرط 4) خلاقیت و تفکر نوآورانه
در این دنیای شلوغ که به طور دائم در حال پیشرفت است، همۀ ما در محیطهای تجاری بسیار پویا کار میکنیم. در حال حاضر بسیاری از شرکتها دارای چهار نسل از افراد هستند که در کنار هم کار میکنند. هر نسلی مجموعهای از ارزشها و عادات کاری خاص خودش را دارد.
برای همین، ارزیابی همۀ کارکنان با معیارهای یکسان منصفانه نیست. شاخص کلیدی عملکرد منابع انسانی برای هر کارمندی ممکن است متفاوت باشد.
باید هر کارمندی را با توجه به ویژگیهای سنی و روانشناسی خودش ارزیابی کرد. در واقع، یک سیستم ارزیابی فردی مورد نیاز است.
بخش منابع انسانی برای ایجاد چنین سیستمی به یک مدیر خلاق با تفکر نوآورانه نیاز دارد. شما به عنوان فردی که قرار است در این مسئولیت استخدام شوید و به دنبال شرایط احراز مدیر منابع انسانی هستید، چقدر بر توسعه و اجرای شیوهها و سیاستهای جدید مسلط هستید؟
یکی از چالشهای اصلی مدیران منابع انسانی این است که با مشکلاتی که راهحل مشخصی ندارند روبهرو شوند. یا با مشکلاتی که میتوانند به روشهای مختلف حل شوند با بهترین استراتژی ممکن مواجه شوند.
به همین دلیل، متخصصان منابع انسانی و به ویژه مدیران آن باید ایدههای جدید داشته باشند، خارج از چارچوب فکر کنند و کار خلاقانه را سرلوحۀ تیم خود قرار دهند. این موضوع یکی از اصول مدیریت منابع انسانی است.
اگر به دنبال تحول در حوزۀ مدیریت منابع انسانی هستید و در زمینۀ توسعه کسب و کار نیاز به مشاوره داشتید، میتوانید روی شرکت «مدیریت توسعه ایده خلاق ایرانیان» حساب کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاهدۀ پروژههای این شرکت به صفحه پروژه های شرکت ایده مراجعه کنید.
شرط پنجم) اخلاق و رازداری
یک مدیر منابع انسانی خوب، اخلاق و رازداری را سرلوحۀ کار خود قرار میدهد. البته امروزه بیشتر افراد جامعۀ ما رازهایشان را مخفی نگه میدارند و کمتر در مورد زندگی شخصیشان صحبت میکنند.
اما هر کسی که به طور روزانه با مردم کار میکند، داستان ها و تجربیات انسانی مختلفی را میشنود که از سمت کارمندان مخفیانه قلمداد میشود. شنیدن و آگاهی به این رازها ممکن است به طرز اجتناب ناپذیری بر عملکرد مدیران تأثیر بگذارد.
مدیران منابع انسانی معمولاً در جریان اطلاعات شخصی کارمندان هستند و طی ارائهها، جلسات توجیهی هفتگی و مصاحبههای روزانه به موارد زیادی پی میبرند.
یکی از شرایط احراز مدیر منابع انسانی این است که به محرمانه بودن برخی اطلاعات احترام بگذارد و سعی کند تاثیری در کارش نداشته باشند. اخلاق و رازداری در این پست نباید کماهمیت جلوه داده شود.
جمعبندی
در این مقاله سعی کردیم به طور مختصر به شرایط احراز مدیر منابع انسانی اشاره کنیم. این خیلی مهم است که کارکنان احساس کنند میتوانند به مدیران منابع انسانی اعتماد کنند. این اعتماد از مجموعۀ شرایط بالا به وجود میآید. اگر به پنج شرط ذکر شده در این مقاله به خوبی عمل کنید، شاهد پیوندی ناگسستنی خواهید بود که روابط را شفاف، منصفانه و آرام میکند و به ایجاد یک محیط کاری مثبت و سازنده کمک زیادی میکند.